کولیس نوعی ابزار اندازه گیری می باشد. از این ابزارها برای اندازه گیری‌های قطر و عمق استفاده می کنند. شغل‌هایی که در آن‌ها از این ابزارآلات دستی  برای اندازه گیری استفاده می کنند، شامل تاسیساتی‌ها، تراشکاری ها می باشد. با کولیس می توان اندازه گیری ها را با دقت بسیار بالایی انجام داد. شکل ظاهری این ابزار اندازه گیری مانند یک خط کش می باشد که دارای چند شاخک است.

تاریخچه ساخت کولیس و آموزش استفاده از انواع آن‌ها

اگر بخواهیم بدانیم که اولین دوره‌ای که از کولیس استفاده شده کی بوده باید بگوییم که به دور قبل از مسیح بر می گردد. از این وسیله بیشتر در دوره‌های روم باستان، یونان، ساسانیان مورد استفاده قرار می گرفته است. اما این که شکل امروزی این ابزار کی و توسط چه کسی ساخته شده است دارای دو نظریه می باشد یکسری‌ها می گویند که این وسیله توسط یک فرد فرانسوی و در سال ۱۹۶۳ساخته شده است اما نظریه دوم این است که در سال۱۹۱۴و توسط یک فرد ژاپنی ساخته شده است.

کاربرد کولیس

• برای سنجیدن طول، عمق، قطر اشیایی مانند لوله، مهره و…
• استفاده در شغل‌هایی مانند تراشکاری، نجاری، مهندسی

انواع کولیس

برای دسته بندی کولیس‌ها آن‌ها را بر اساس نوع ساختشان که مثلاً ساده، ساعتی یا دیجیتال است یا براساس شکل فک‌های آنها که مثلاً چرخان یا متغیر است دسته بندی می کنند که در زیر به آن‌ها اشاره می کنیم.

• کولیس ساده یا ورنیه

این نوع کولیس از ساده ترین و ابتدایی ترین نوع کولیس‌ها می باشد. از این مدلها برای اندازه گیری قطر استفاده می کنند. اگر بخواهیم با این وسیله اندازه گیری کنیم میتوانیم تا اندازه ۳۰سانت را با دقت بالا اندازه گیری کنیم. اگر شما در آزمایشگاه‌ها یا کارگاه‌های تراشکاری کار می کنید می توانید از این وسیله برای اندازه گیری استفاده کنید.

این مدلها دقت اندازه گیری بالایی دارند. برای اندازه گیری ها در دو مقیاس متر و اینچ میتوانیم از آن‌ها استفاده کنیم، عمرطولانی دارند و مدت زمان زیادی می توانید از آن‌ها استفاده کنید. اما اگر شما فرد تازه کاری باشید و بخواهید از این نوع کولیس استفاده کنید خواندن آن برای شما کمی سخت می باشد.

• کولیس عقربه ای یا ساعتی

کولیس عقربه ای به این صورت است که روی آن یک ‌چیزی شبیه ساعت وجود دارد که وقتی شاخک های روی کولیس باز و بسته می شوند اندازه گرفته شده داخل این ساعت روی کولیس مشخص می شود. شما هنگام استفاده از این وسیله میتوانید اندازه‌های ۱۵_۳۰سانت را با دقت بالایی اندازه گیری کنید.

چون که عدد اندازه گرفته شده داخل ساعت مانندی که روی کولیس است با عقربه نمایش داده می شود پس خواندن آن آسان می باشد.برای کار کردن این صفحه نمایش ساعت مانند به باطری نیازی ندارد. اما از این نوع کولیس در شرایط خاص آب و هوایی مثلاً جاهای بسیار گرم یا رطوبت زیاد نمی توان استفاده کرد و اگر آسیبی ببیند و مشکلی برایش پیش بیایید کار تعمیر آن بسیار دشوار است.

• کولیس دیجیتال

این نوع از مدل کولیس‌ها از دو مدل دیگر پیشرفته تر و بهتر است. در این نوع مدل شما می توانید اندازه‌ها را با کمترین خطای اندازه گیری و در مقیاس‌های مختلفی چون متر، اینچ، فوت و….به دست آورید. عدد اندازه گیری شده به وسیله این کولیس داخل صفحه دیجیتالی که روی آن تعبیه شده است نمایش داده می شود.

مزایا و معایب : 

• با استفاده از آن میتوانید مقیاس‌های مختلف از جمله متر، اینچ، فوت را محاسبه کنید.
• خواندن عدد اندازه گیری شده به وسیله آن کار بسیار آسانی می باشد چون داخل صفحه دیجیتالی نمایش داده می شود.
• شما اطلاعاتی را که به وسیله این کولیس به دست آورده‌اید می‌توانید داشته باشید چون داخل آن ذخیره می شوند و همچنین میتوانید آن‌ها را به راحتی روی کامپیوتر بریزید چون این نوع کولیس‌ها به کامپیوتر وصل می شوند.
• نسبت به شرایط آب و هوایی حساس می باشد و ممکن است در شرایط خاص عدد نمایش داده شده دارای خطا باشد.
• اگر برای کولیس شما مشکلی پیش بیایید تعمیر کردن آن دشوار می باشد.

نحوه اندازه گیری و خواندن کولیس‌ها

برای به دست آوردن اندازه به وسیله دو کولیس عقربه ای و دیجیتالی که کار بسیار راحت می باشد و نیازی به هیچ آموزشی نیست فقط کافیست اعداد نمایش داده شده روی صفحه ساعتی یا دیجیتالی تعبیه شده در آن را بخوانید. اما برای کولیس ساده شما ابتدا باید به کمک فک‌های روی آن فاصله‌ای که قرار است اندازه گیری شود را مشخص می کنید. بعد از آن یک عدد روی خط کش و یک عدد روی ورنیه مشخص می شود شما باید مشخص کنید که عدد متقارن روی ورنیه و خط کش کدام است و همان می شود اندازه ی گرفته شده.

روش‌های نگهداری

•  هیچ گاه پرتابشان نکنید و مواظب باشید که به صورت غیر عمد هم از ارتفاع سقوط نکند.
• برای نگهداری از آن در مواقعی که به آن احتیاج ندارید آن را در جای مناسبی قرار دهید به طوری که نه ضربه‌ای بر آن وارد شود و نه مکان نگهداری آن دارای رطوبت و امثال آن باشد.
• آنها را به عنوان ابزار دیگری مورد استفاده قرار ندهید چون تنها کار آن‌ها فقط اندازه گرفتن می باشد.